Adolf Juzwenko laureatem XVIII Nagrody „Rzeczpospolitej” im. Jerzego Giedroycia

Wieloletni dyrektor Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu, historyk oraz badacz stosunków polsko-ukraińskich i polsko-rosyjskich Adolf Juzwenko został laureatem XVIII edycji Nagrody „Rzeczpospolitej” im. Jerzego Giedroycia. Uroczystość odbyła się 29 listopada w Pałacu Rzeczypospolitej w Warszawie. 

Nagroda im. Jerzego Giedroycia przyznawana jest przez redakcję „Rzeczpospolitej” od 2001 roku, pierwszej rocznicy śmierci tego wielkiego patrioty, wybitnego redaktora i dalekowzrocznego polityka, twórcy paryskiej „Kultury” i Instytutu Literackiego tamże. Nagrodę otrzymują osoby lub instytucje, które w swojej działalności kierują się bezinteresowną troską o sprawy publiczne, działają na rzecz umacniania pozycji Polski w Europie oraz kultywują dobre stosunki z narodami Europy Środkowo-Wschodniej, czyli działają zgodnie z tymi wszystkimi wartościami, które wyznawał Giedroyc. 

Tegoroczny laureat Adolf Juzwenko urodził się w 1939 roku w Lisowcach na Podolu na ówczesnych Kresach Wschodnich. Od połowy lat 50-tych związany z Wrocławiem, w latach 70-tych zaczął działać w opozycji demokratycznej, za co był dwukrotnie aresztowany podczas stanu wojennego. Od 1990 roku jest dyrektorem wrocławskiego Ossolineum, w którego skład wchodzi założona w 1817 r. we Lwowie biblioteka. Po II wojnie światowej część zbiorów przeniesiono do Wrocławia, a pozostałe stały się podstawą  stworzenia Lwowskiej Narodowej Naukowej Biblioteki Ukrainy im. Wasyla Stefanyka. Dzięki staraniom Adolfa Juzwenki obie instytucje rozpoczęły współpracę kulturalną.

- Adolf Juzwenko od lat przyczynia się do budowania dialogu i współpracy pomiędzy Polską a Ukrainą. Od 2001 r. jest przewodniczącym Rady Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego we Wrocławiu. Oprócz tego od ponad dwóch dekad jest członkiem polsko-ukraińskiej Komisji ds. Wspólnego Dziedzictwa Kulturowego. Jest cenionym ambasadorem Ukrainy w Polsce i Polski na Ukrainie, powiedział Bogusław Chrabota, redaktor naczelny „Rzeczpospolitej” i przewodniczący Kapituły Nagrody. 

- W tym roku do nagrody kapituła nominowała pięć osób: poza Adolfem Juzwenką były to: ukrainistka, tłumaczka i literaturoznawczyni prof. Aleksandra Hnatiuk, dr Wiera Meniok i Fundacja „Muzeum i Festiwal Brunona Schulza” z Drohobycza, Piotr Kłoczowski, historyk literatury, wydawca i kurator wystaw oraz Andrzej Peciak, wydawca, inicjator serii książek „W kręgu paryskiej >>Kultury<<”,  mówi Hanna Wawrowska, sekretarz Kapituły Nagrody. 

Jak informuje Hanna Wawrowska, Kapituła XVIII edycji Nagrody „Rzeczpospolitej” im. Jerzego Giedroycia przyznała Nagrodę Adolfowi Juzwence, wieloletniemu dyrektorowi Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu za „Jego wielkie zasługi dla przywrócenia wielkości Ossolineum oraz dla samego Ossolineum na 201 rok jego istnienia”.

W kapitule przyznającej Nagrodę zasiadają: Bogumiła Berdychowska, Zygmunt Berdychowski, Czesław Bielecki, Ks. Adam Boniecki, Zbigniew Brzeziński (zmarły w maju 2017 r.), Bogusław Chrabota - przewodniczący Kapituły, Krzysztof Czyżewski, Adam Eberhardt, 

Grzegorz Gauden, Zbigniew Gluza, Rūstis Kamuntavičius, Paweł Kowal, Irena Lasota, Tomasz Makowski, Jan Malicki, Myroslav Marynovych, Andrzej Nowak, Tomasz Pietrasiewicz, Krzysztof Piesiewicz, Agnieszka Romaszewska-Guzy, Wojciech Sikora, Radosław Sikorski, Timothy Snyder, Tomas Venclova, Andrzej Sulima Kamiński, Leon Tarasewicz oraz Hanna Wawrowska, sekretarz Kapituły.

Pierwszym laureatem nagrody im. Jerzego Giedroycia był prof. Jan Kłoczowski, twórca Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej w Lublinie. Nagrodzeni zostali także: Zbigniew Gluza i Ośrodek Karta (2002), Andrzej Przewoźnik (2003), Marek Karp i Ośrodek Studiów Wschodnich (2004), Natalia Gorbaniewska (2005), Jerzy Pomianowski (2006), Bohdan Osadczuk (2007), Krzysztof Czyżewski (2008), Zygmunt Berdychowski (2009), Agnieszka Romaszewska-Guzy (2010), Tomasz Pietrasiewicz (2011), Andrzej Nowak oraz Timothy Snyder (2012), Jan Malicki (2013), Paweł Kowal (2014), Tomas Venclova i Instytut Wielkiego Księstwa Litewskiego (2015), Bogumiła Berdychowska i Myroslav Marynovych (2016) oraz Andrzej Sulima Kamiński i Leon Tarasewicz (2017).

Uroczystość  została objęta Patronatem Narodowym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy w Stulecie odzyskania niepodległości.  XVIII edycja Nagrody jest realizowana w ramach obchodów stulecia odzyskania niepodległości (program Niepodległa).

Partnerem Głównym tegorocznej edycji Nagrody jest Forum Ekonomiczne w Krynicy.  Pozostałymi partnerami Nagrody są: Biblioteka Narodowa, Instytut Literacki Kultura, Francusko-Polska Izba Gospodarcza, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Instytut Książki, Narodowe Centrum Kultury,  Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego, Instytut Pamięci Narodowej i Fundacja Nasza Kultura. Partnerem technologicznym jest Orange.

Patronat medialny nad uroczystością objęli: Rzeczpospolita Życie Regionów, Rzeczpospolita Plus Minus, rp.pl i Uważam Rze Historia.