Jacek Majchrowski i Mykoła Kniażycki z Nagrodą „Rzeczpospolitej” im. Jerzego Giedroycia

Wieloletni prezydent Krakowa prof. Jacek Majchrowski oraz ukraiński dziennikarz i polityk, inicjator intensywnego dialogu z Polską Mykoła Kniażycki zostali laureatami XIX edycji Nagrody „Rzeczpospolitej” im. Jerzego Giedroycia. Uroczystość odbyła się 10 grudnia w Pałacu Rzeczypospolitej w Warszawie.

Nagroda im. Jerzego Giedroycia przyznawana jest przez redakcję „Rzeczpospolitej” nieprzerwanie od 2001 roku, czyli pierwszej rocznicy śmierci tego wybitnego redaktora, polityka, patrioty, twórcy „Kultury” i Instytutu Literackiego w Paryżu. Nagrodę tę otrzymują osoby lub instytucje, które działają na rzecz umacniania pozycji Polski w Europie oraz przyczyniają się do pogłębiania dialogu między narodami Europy Środkowo-Wschodniej.

Kapituła XIX edycji Nagrody „Rzeczpospolitej” im. Jerzego Giedroycia przyznała Nagrodę Majchrowskiemu i Kniażyckiemu za niestrudzone budowanie więzów pomiędzy Polską
i Ukrainą, szczególnie Krakowem i Lwowem, konsekwentne popieranie współpracy polsko-ukraińskiej na szczeblu państwowym i samorządowym, wspieranie inicjatyw kulturalnych nakierowanych na współczesne odczytanie wspólnego dziedzictwa oraz za kultywowanie tradycji historycznej Galicji

Prof. Jacek Majchrowski pełni funkcję prezydenta Krakowa od 2002 roku, najdłużej w historii miasta. Jest profesorem nauk prawnych, historykiem doktryn politycznych i prawnych, uchodzącym za jednego z najwybitniejszych znawców II Rzeczypospolitej, w szczególności działalności ugrupowań prawicowych w tamtym okresie. Pod jego rządami stolica Małopolski blisko współpracuje z miastami partnerskimi zza wschodniej granicy - Kijowem (m.in. wspólne projekty europejskie, wymiana kulturalna, ochrona zabytków, dzielenie się doświadczeniami w polityce społecznej) i Lwowem (pielęgnowanie pamięci i dziedzictwa Galicji). Prezydent wspiera też społeczność ukraińską mieszkającą w Krakowie. o włącza się nie tylko w działania kulturalne, ale także edukacyjne.

Z kolei Mykoła Kniażycki jest dziennikarzem, politykiem, deputowanym do Rady Najwyższej Ukrainy. Współprzewodniczy ukraińsko-polskiej grupie międzyparlamentarnej. To uznany promotor dialogu i pojednania między naszymi krajami.  Pracę w mediach rozpoczął tuż przed upadkiem Związku Radzieckiego. W 1997 r. został szefem jednej z pierwszych prywatnych stacji telewizyjnych w kraju, STB. Później kierował głównym medium publicznym, Narodową Telekompanią Ukrainy. W 2013 r. założył prywatną telewizję internetową Espreso TV, która transmitowała na żywo protesty z Euromajdanu. Dla zagranicznych mediów była ważnym źródłem informacji o wydarzeniach na placu Niepodległości w Kijowie. W 2012 r. Kniażycki po raz pierwszy został deputowanym Rady Najwyższej Ukrainy Po ucieczce byłego prezydenta Wiktora Janukowycza do Rosji w 2014 r. wystartował w wyborach do parlamentu z list Frontu Ludowego, utworzonego przez liderów Euromajdanu. W 2016 r. przewodniczył komisji ds. stowarzyszenia Ukrainy z Unią Europejską.

- Nagroda im. Jerzego Giedroycia od wielu lat przyznawana jest ludziom, którzy przesłanie solidarności i wolnościowego wspierania sąsiadów wykonują najgoręcej. Są między nimi politycy i poeci, historycy i działacze. Ludzie dobrej woli i wielkich zasług. W tym roku kapituła nagrodziła deputowanego do Rady Najwyższej Ukrainy Mykołę Kniażyckiego i prezydenta Krakowa Jacka Majchrowskiego. Mykoła to nasz stary przyjaciel. Zawsze był i jest wielkim orędownikiem związków swojej ojczyzny z Polską i Europą. Nagroda Giedroycia to symboliczne podziękowanie za te starania. Prezydent Jacek Majchrowski otrzymuje nagrodę za budowanie mostu między Lwowem i Krakowem, dwoma wielkimi miastami tej samej, dawnej Galicji. To szczególnie ważne dzisiaj, kiedy związki polsko- ukraińskie nie są wyłącznie transgraniczne. W imieniu redakcji „Rzeczpospolitej” serdecznie gratuluję i proszę o więcej, bo siła Polski jest nieodmiennie związana z siłą jej sąsiadów. A przede wszystkim - z ich wolnością, powiedział Bogusław Chrabota, redaktor naczelny „Rzeczpospolitej” i przewodniczący Kapituły Nagrody.

- W tym roku do nagrody kapituła nominowała aż dziewięcioro osób: poza Jackiem Majchrowskim i Mykołą Kniażyckim były to: ukrainistka, tłumaczka i literaturoznawczyni prof. Aleksandra Hnatiuk, dr Wiera Meniok i Fundacja „Muzeum i Festiwal Brunona Schulza” z Drohobycza, której jest prezesem, Piotr Kłoczowski, historyk literatury, wydawca i kurator wystaw, Andrzej Peciak, wydawca, inicjator serii książek „W kręgu paryskiej „Kultury”” , Dorota Janiszewska-Jakubiak, historyk sztuki i popularyzatorka polskiego dziedzictwa za granicą, Mykoła Riabczuk, krytyk i eseista, popularyzator polskiej literatury na Ukrainie; Igor Tsependa, ukraiński historyk, politolog i dyplomata oraz rektor Podkarpackiego Uniwersytetu Narodowego im. Wasyla Stefanyka, mówi Hanna Wawrowska, sekretarz Kapituły Nagrody.

W kapitule przyznającej Nagrodę zasiadają: Bogumiła Berdychowska, Zygmunt Berdychowski, Czesław Bielecki, Ks. Adam Boniecki, Bogusław Chrabota - przewodniczący Kapituły, Krzysztof Czyżewski, Adam Eberhardt, Grzegorz Gauden, Zbigniew Gluza, przedstawiciele Instytutu Wielkiego Księstwa Litewskiego, Adolf Juzwenko, Paweł Kowal, Irena Lasota, Tomasz Makowski, Jan Malicki, Myroslav Marynowycz, Andrzej Nowak, Tomasz Pietrasiewicz, Krzysztof Piesiewicz, Agnieszka Romaszewska-Guzy, Wojciech Sikora, Radosław Sikorski, Timothy Snyder, Tomas Venclova, Andrzej Sulima Kamiński, Leon Tarasewicz, Rafał Wiśniewski oraz Hanna Wawrowska, sekretarz Kapituły.

Pierwszym laureatem nagrody im. Jerzego Giedroycia był prof. Jan Kłoczowski, twórca Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej w Lublinie. Nagrodzeni zostali także: Zbigniew Gluza i Ośrodek Karta (2002), Andrzej Przewoźnik (2003), Marek Karp i Ośrodek Studiów Wschodnich (2004), Natalia Gorbaniewska (2005), Jerzy Pomianowski (2006), Bohdan Osadczuk (2007), Krzysztof Czyżewski (2008), Zygmunt Berdychowski (2009), Agnieszka Romaszewska-Guzy (2010), Tomasz Pietrasiewicz (2011), Andrzej Nowak oraz Timothy Snyder (2012), Jan Malicki (2013), Paweł Kowal (2014), Tomas Venclova i Instytut Wielkiego Księstwa Litewskiego (2015), Bogumiła Berdychowska i Myroslav Marynovych (2016), Andrzej Sulima Kamiński i Leon Tarasewicz (2017) oraz Adolf Juzwenko (2018).

Uroczystość  została objęta Patronatem Narodowym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy w ramach obchodów stulecia odzyskania niepodległości (program Niepodległa).

Partnerem Głównym tegorocznej edycji Nagrody jest Forum Ekonomiczne w Krynicy.  Pozostałymi partnerami Nagrody są: Biblioteka Narodowa, Instytut Literacki Kultura,  Narodowe Centrum Kultury, Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego oraz Instytut Pamięci Narodowej. Partnerem technologicznym jest Orange.

Patronat medialny nad uroczystością objęli: Rzeczpospolita Życie Regionów, Rzeczpospolita Plus Minus, rp.pl i Uważam Rze Historia.